భారత బ్యాంకింగ్ రంగాన్ని కుదిపేసిన నీరవ్ మోడీ కుంభకోణం – ₹13,500 కోట్ల భారీ మోసం ఎలా జరిగింది?
2018లో పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంక్ (PNB) ఒక సంచలనాత్మక మోసాన్ని బయటపెట్టింది. దేశంలోని రెండవ అతిపెద్ద ప్రభుత్వ రంగ బ్యాంక్‌లో చోటుచేసుకున్న ఈ స్కామ్ భారత ఆర్థిక వ్యవస్థను హడలెత్తించిన కేసుగా చరిత్రలో నిలిచిపోయింది.
ఈ మోసం సుమారు ₹13,500 కోట్లు విలువైనదిగా తేలింది. ముంబైలోని PNB బ్రాడీ హౌస్ బ్రాంచ్‌లో జరిగిన ఈ భారీ కుంభకోణం నిపుణులను, అధికారులను, పౌరులను ఒకేలా షాక్‌కు గురిచేసింది. ఇందులో ప్రముఖ ఆభరణాల వ్యాపారి నీరవ్ మోడీ మరియు అతని మామ, గీతాంజలి జెమ్స్ సంస్థ డైరెక్టర్ మెహుల్ చోక్సీ కీలక పాత్ర పోషించారు.
మోసం ఎలా జరిగింది?
నీరవ్ మోడీ, మెహుల్ చోక్సీ కొంతమంది అవినీతి బ్యాంకు అధికారులతో కలసి మోసపూరిత Letters of Undertaking (LoU) పొందేందుకు బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థలను దుర్వినియోగం చేశారు. ఇవి ప్రధానంగా ట్రేడ్ ఫైనాన్స్ (వాణిజ్య ఆర్థిక లావాదేవీలు) కోసం మాత్రమే జారీ చేయబడే బ్యాంకు హామీలు.
ఈ LoUలను ఆధారంగా చేసుకుని భారతీయ బ్యాంకుల విదేశీ శాఖల నుండి భారీ మొత్తంలో రుణాలు పొందారు. కానీ ఆ డబ్బు వాస్తవిక ఉద్దేశ్యాలకు కాకుండా ధోరణిలో వాడకుండా, దారి మళ్లించి మనీలాండరింగ్‌కు ఉపయోగించారని అధికారుల ఆరోపణ.
ఇది ఎప్పుడు మొదలైందీ?
దర్యాప్తుల ప్రకారం, నీరవ్ మోడీ 2011 మార్చిలో మొదటిసారి PNB బ్రాడీ హౌస్ బ్రాంచ్‌ నుంచి LoUలను పొందడం ప్రారంభించారు. తరువాతి ఆరు సంవత్సరాల్లో, అప్రామాణికంగా 1,212 హామీలను పొందారు — ఇది తన కంపెనీలకు చట్టబద్ధంగా జారీ చేయబడిన 53 హామీలకు చాలా మించి.
ఇది సాధ్యపడటానికి అప్పటి బ్యాంకు డిప్యూటీ జనరల్ మేనేజర్ గోకుల్‌నాథ్ శెట్టి వంటి కొంతమంది అధికారులు కోర్ బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థను అడ్డం వేసి సహకరించినట్టు ఆరోపణలు వచ్చాయి.
చట్టపరమైన చర్యలు
PNB జనవరి 29, 2018న RBIకి మొదటి మోసం నివేదికను సమర్పించింది. అనంతరం CBI మరియు ఎన్‌ఫోర్స్‌మెంట్ డైరెక్టరేట్ (ED) కేసులోకి దిగాయి.
ఫిబ్రవరి 13 నాటికి, నీరవ్ మోడీ గ్రూప్, గీతాంజలి గ్రూప్ మరియు చంద్రి పేపర్ & అలైడ్ ప్రొడక్ట్స్‌పై FIRలు నమోదు అయ్యాయి.
మెహుల్ చోక్సీ పాత్ర
మెహుల్ చోక్సీ కూడా ఈ మోసంలో ప్రధాన పాత్రధారి. అతని సంస్థ గీతాంజలి జెమ్స్ ద్వారా అనేక మోసపూరిత LoUలు పొందినట్టు ఎన్‌ఫోర్స్‌మెంట్ డైరెక్టరేట్ తేల్చింది. ఆయన బ్యాంకింగ్ నిబంధనలు లంగించి Fake Letters of Credit (FLCs) కూడా పొందినట్టు దర్యాప్తులు వెల్లడించాయి.
ఇప్పటి వరకు చోక్సీపై మూడుసార్లు చార్జిషీట్లు దాఖలయ్యాయి. నేరపూరిత కుట్ర, మనీలాండరింగ్, అక్రమ ఆర్థిక లావాదేవీలు తదితర ఆరోపణలపై ఈ చార్జీలు నమోదయ్యాయి.
విదేశాలకు పారిపోవడం – అప్పగింత పోరాటం
ఈ కుంభకోణం వెలుగులోకి రావడానికి కొద్దిసేపటి ముందే, నీరవ్ మోడీ మరియు మెహుల్ చోక్సీ భారతదేశం నుంచి పారిపోయారు.
చోక్సీ ఆంటిగ్వా & బార్బుడాలో కనిపించగా, అక్కడ అతను ప్రత్యేక పెట్టుబడి పథకం ద్వారా పౌరసత్వాన్ని పొందాడు. భారత ప్రభుత్వం ఆయన అప్పగింత కోసం ప్రయత్నాలు మొదలు పెట్టింది.
2021లో చోక్సీ అనూహ్యంగా ఆంటిగ్వా నుంచి అదృశ్యమయ్యాడు, తరువాత డొమినికాలో కనిపించాడు. ఆ సమయంలో అతను కిడ్నాప్ అయ్యానని ఆరోపించాడు – ఈ పరిణామం అప్పగింత ప్రక్రియను మరింత క్లిష్టతరం చేసింది.
ముగింపు మాట
ఈ స్కామ్ భారత బ్యాంకింగ్ రంగానికి గణనీయమైన దెబ్బ తీసింది. ప్రశ్నించే నియంత్రణలతోపాటు, పర్యవేక్షణ లోపాలు, అధికారులు పాలకుల పై ఆధారపడే విధానాలు — ఇవన్నీ ఈ మోసానికి బలమైన కారణాలుగా నిలిచాయి.
ఇది భవిష్యత్తులో ఇటువంటి మోసాలపై జాగ్రత్తగా ఉండేలా ప్రభుత్వాన్ని, బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థను, ప్రజలను హెచ్చరించిన గుణపాఠంగా మిగిలింది.
Keywords:
-
పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంక్ మోసం
-
PNB Scam 2018
-
నీరవ్ మోడీ కుంభకోణం
-
మెహుల్ చోక్సీ వార్తలు
-
Nirav Modi Mehul Choksi scam
-
భారతదేశం బ్యాంకింగ్ మోసాలు
-
Punjab National Bank Fraud
-
₹13500 కోట్లు బ్యాంక్ మోసం
-
LoU misuse India
-
CBI ED PNB case
-
Gitanjali Gems Scam
-
Nirav Modi PNB Letters of Undertaking
-
Indian banking fraud news
-
మనీలాండరింగ్ కేసులు ఇండియా
-
Bank scam news in Telugu